Τα sneakers έχουν διανύσει πολύ δρόμο από τότε που εφευρέθηκαν για πρώτη φορά στην Αγγλία του 1860 για την ανώτερη τάξη που έπαιζε κροκέ και τένις. Σήμερα τα αθλητικά παπούτσια αποτελούν τόσο μια μορφή αυτοέκφρασης, όσο και μια υψηλή τέχνη που συναντάται σε μουσειακά εκθέματα και οίκους δημοπρασιών, όπου ένα ζευγάρι μπορεί να φτάσει εκατομμύρια δολάρια. Στην περίπτωση των All Star, των Air Jordan και των Adidas Stan Smith, ο πολιτιστικός αντίκτυπος είναι μεγαλειώδης και αέναος, καθώς η αισθητική τους βρίσκει συνεχώς νέους τρόπους να ξεπηδήσει στην επικαιρότητα.
Τα αθλητικά παπούτσια ως status symbol
Την τελευταία δεκαετία έχει σημειωθεί μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο που φοριούνται τα αθλητικά παπούτσια. Το να φοράει κανείς ένα ζευγάρι sneakers στον χώρο εργασίας, ή σε πιο επίσημες περιστάσεις, δεν είναι πλέον κατακριτέο. Αυτή σχετικά νέα τάση athleisure η οποία επικρατεί και κυριεύει τα μέσα κοινωνική δικτύωσης, έχει σημαντικό αντίκτυπο στις αυξανόμενες πωλήσεις των αθλητικών παπουτσιών. Η εμμονή με τα sneakers εντάθηκε ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς οι περιορισμοί και οι καραντίνες έκαναν τους ανθρώπους να δώσουν προτεραιότητα στην άνεση, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των πωλήσεων των loungewear, του athleisure και των sneakers.
Καθώς τα αθλητικά παπούτσια γίνονταν όλο και πιο περιζήτητα, οι εταιρείες υποδημάτων στράφηκαν στη δημιουργία ακόμη μεγαλύτερης διαφημιστικής εκστρατείας, συνεργαζόμενες με διασημότητες και πολυτελείς μάρκες. Κομβικοί καλλιτέχνες όπως η Rihanna, ο Travis Scott και ο Kanye West καθόρισαν το παιχνίδι για σχεδόν μια δεκαετία με τις εμβληματικές συνεργασίες τους με διάσημα brands. Mετά ήρθαν οι Kardashians.Η εποχή των Kardashian είχε τεράστιο αντίκτυπο στην κουλτούρα των αθλητικών παπουτσιών. Αφού η σταρ Kim παντρεύτηκε τον ράπερ και σχεδιαστή μόδας Kanye West, η ίδια και οι αδελφές της άρχισαν να φορούν τα sneakers που σχεδίαζε παντού. Αυτό ώθησε τα sneakers να στοχεύσουν μια εντελώς νέα δημογραφική ομάδα, έτοιμη να γνωρίσει αυτά τα παπούτσια. Τα sneakers έγιναν ένα μείγμα υψηλής και χαμηλής μόδας, η οποία κυριαρχούσε τις πασαρέλες, το Instagram και το Tiktok, δημιουργώντας συνεχώς ένα αυξανόμενο νέο αγοραστικό κοινό.
All Star Converse
Λίγα αθλητικά παπούτσια είναι τόσο ιστορικά και τόσο αγαπητά στο κοινό, όσο τα Chuck Taylor All Star της Converse. Αυτά τα άνετα πάνινα αθλητικά παπούτσια κουβαλάνε πάνω τους σχεδόν έναν αιώνα σπουδαιότητας. Το Chuck Taylor All Stars έγινε το πρώτο παπούτσι που υποστηρίχθηκε από αθλητές. Με την πάροδο των ετών άρχισαν να γίνονται όλο και πιο δημοφιλή μεταξύ των παικτών του μπάσκετ. Από το 1936 έως το 1968, η Converse έγινε το επίσημο παπούτσι για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ενώ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ επέλεξαν τα Converse All Stars ως τα επίσημα παπούτσια εκπαίδευσης.
Μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Converse έγινε βασικό στοιχείο της αμερικανικής κουλτούρας και κάπως έτσι τα Chuck Taylors έγιναν το πιο περιζήτητο παπούτσι στην αγορά αθλητικών παπουτσιών. Μέχρι τη δεκαετία του 1960, σχεδόν το 90% των παικτών του NBA και του κολεγιακών ομάδων μπάσκετ φορούσαν παπούτσια Converse. Ωστόσο από το 1970, η Converse άρχισε να αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό της Nike και της Adidas.
Η Converse μπορεί να μην είναι πλέον τόσο δημοφιλής για τους παίκτες του μπάσκετ, αλλά έχει βρει άλλους τρόπους για να παραμείνει επίκαιρη. Eξακολουθεί να θεωρείται ένα προσιτό, κομψό και μοντέρνο παπούτσι. Από το 2020, τα Converse έχουν γίνει ολοένα και πιο δημοφιλή μεταξύ της Gen Z και της Gen Alpha γενιάς. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η συνεργασία της με τον οίκο Comme Des Garçons, η οποία ήταν μια τεράστια επιτυχία και έπαιξε προσέδωσε σημαντικά στη νέα δημοτικότητα. Η Converse είναι πλέον δημοφιλής επειδή αποτελεί μέρος της σύγχρονης κουλτούρας των αθλητικών παπουτσιών, κυκλοφορεί συνεχώς ανανεωμένης αισθητικής ζευγάρια και ακολουθεί πιστά τις υποταγές της νέας γενιάς που κυριαρχεί στα social media.
Adidas Stan Smith
Από παπούτσι του τένις σε πρότυπο Μόδας και στυλ, η εμβληματική διχρωμία πράσινου και λευκού ενός ζευγαριού Stan Smith, έγινε πια το απαραίτητο στοιχείο της ντουλάπας της Gen Z γενιάς. Το Stan Smith ξεκίνησε τη ζωή του ως παπούτσι τένις, το οποίο δημιουργήθηκε αρχικά σε συνεργασία με τον Γάλλο παίκτη Robert Haillet στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Γνωστό ως “Haillet”, το παπούτσι σχεδιάστηκε για να βελτιώσει την άνεση.
Το δερμάτινο πάνω μέρος του παπουτσιού δεν ήταν μόνο πιο ανθεκτικό από άλλα παπούτσια τένις που κυκλοφορούσαν στην αγορά, αλλά και πιο άνετο – εν μέρει χάρη στις διάσημες διάτρητες τρεις λωρίδες στο πλάι του παπουτσιού που επέτρεπαν την κυκλοφορία του αέρα. Το 1978 η Adidas έβγαλε το “Haillet” από το όνομα του παπουτσιού και έτσι ξεκίνησε μια νέα εποχή για τα Stan Smith. Αν και τη δεκαετία του 1980, η δημοτικότητά του ως αθλητικό εντός γηπέδου είχε αρχίσει να φθίνει, εκτός γηπέδου η Adidas και το Stan Smith μπήκαν στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες αφού πούλησαν 22 εκατομμύρια ζευγάρια.
Σε όλη τη δεκαετία του 2000 και στη δεκαετία του 2020 υπήρξαν πολυάριθμα σχέδια και συνεργασίες με επίκεντρο το κλασικό Stan Smith. Από τον Raf Simmons και τον Pharrell Williams μέχρι τη Stella McCartney, η ιστορία του παπουτσιού Stan Smith είναι τόσο πλούσια όσο και η ποικιλία των σχεδιαστών που διαμόρφωσαν την εμφάνισή του όλα αυτά τα χρόνια. Παρά τον μακρύ κατάλογο των ονομάτων της υψηλής μόδας που συνδέονται με διάφορες εκδόσεις του παπουτσιού, ίσως μια από τις πιο διάσημες εκδοχές του Stan Smith ήταν το παπούτσι Kermit the Frog της Disney, το οποίο περιείχε τη διάσημη φράση του χαρακτήρα «δεν είναι εύκολο να είσαι πράσινος» στα καλύμματα της φτέρνας του παπουτσιού.
Αλλά η ιστορία τους δεν τελείωσε εκεί. Καθώς η Adidas άρχισε να εστιάζει στη βιωσιμότητα των προϊόντων της, αυτό το εμβληματικό παπούτσι απέκτησε επίσης μια ανανεωμένη εκδοχή. Το 2021, κυκλοφόρησε το πρώτο Stan Smith κατασκευασμένο με τουλάχιστον 50% ανακυκλωμένα υλικά. Σύντομα ακολούθησε το Stan Smith Mylo, το οποίο διέθετε επάνω μέρος που δημιουργήθηκε εν μέρει από υλικό Mylo, υλικό που μοιάζει με την ρίζα των μανιταριών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το παπούτσι Stan Smith έχει γίνει είδωλο, καταφέρνοντας να γνωρίσει τόση επιτυχία παγκοσμίως, ώστε να φοριέται από Χολυγουντιανές διασημότητες, έως και τον γείτονα της διπλανής μας πόρτας.
Air Jordans
Αν και τα Chuck Taylor All-Stars της Converse κυριαρχούσαν στα γήπεδα του μπάσκετ για δεκαετίες, το φαινόμενο που φαίνεται να καθιέρωσε την κουλτούρα των αθλητικών παπουτσιών, ήταν η κυκλοφορία των Air Jordan 1 της Nike το 1985. Το 1984, ο Μάικλ Τζόρνταν ήταν ένας ταλαντούχος νεοσύλλεκτος που δεν είχε παίξει ακόμα σε επαγγελματικό παιχνίδι. Παρ’ όλα αυτά, η Nike -γνωστή τότε ως εταιρεία παπουτσιών για τρέξιμο- είδε τον Τζόρνταν ως το μέλλον της μάρκας της και υπέγραψε μαζί του πενταετές συμβόλαιο αξίας $2,5 εκατομμυρίων.
Κάνοντας το ντεμπούτο τους σε τολμηρές αποχρώσεις του λευκού, του μαύρου και του κόκκινου, τα Air Jordans ήταν ένας προκλητικός χλευασμός απέναντι στις οδηγίες του NBA που απαιτούσαν τα υποδήματα να είναι λευκά. Καθώς ο Τζόρνταν αποδείχθηκε ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες μπάσκετ όλων των εποχών, η δημοτικότητα αυτών των αθλητικών παπουτσιών εκτοξεύτηκε στα ύψη.
Σήμερα, περισσότερα από 100 εκατομμύρια ζευγάρια Air Jordan 1 έχουν πωληθεί παγκοσμίως. Τον Απρίλιο του 2023, ένα ζευγάρι που φορούσε ο Τζόρνταν στη θρυλική τελευταία του σεζόν στο NBA πωλήθηκε για $2,2 εκατομμύρια, καθιστώντας τα, τα πιο ακριβά αθλητικά παπούτσια που εμφανίστηκαν ποτέ σε δημοπρασία. Αν και βρισκόμαστε στο 2023, η Nike εξακολουθεί να πουλάει το ίδιο παπούτσι που σχεδιάστηκε πριν από σχεδόν 40 χρόνια, κυρίως λόγω της προβολής τους ως σύμβολο κύρους.
Κοιτώντας πάνω από τις μοναδικές ιστορίες αυτών των εμβληματικών παπουτσιών μπορεί σίγουρα κανείς να παρατηρήσει, πόσο έχουν επηρεάσει και επηρεάζουν την κουλτούρα μας, αφήνοντας μια μεγάλη κληρονομιά αφήγησης ιστοριών. Αν σκεφτούμε ειδικά, ότι ζούμε σε μια εποχή που όλοι θέλουν να πουν την ιστορία τους, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τότε δεν είναι καθόλου παράξενο ότι τα Sneakers μονοπωλούν το ενδιαφέρον μας.
